تاریخچه
کلمه کاکتوس از کلمه یونانی Kaktos به معنی گیاه خاردار گرفته شده است و یونانیان باستان به نوعی کنگر کاکتوس می‌گفتند . بعدها کارولوس لینایوس گیاه‌شناس مشهور و استاد دانشگاه اوپسالا در سوئد ، که سرگرم رده‌بندی گیاهان بود ، Cactus را برای نامیدن گونه‌های بیشماری از گیاهان به کار برد با ویژگی‌های مشترکی چون : گوشتالو بودن با ساقه‌هایی که آب را در خود ذخیره می‌کنند و پوششی پُر‌خار دارند و گاهی به صورت برگ می‌باشند .
تاریخ تکامل کاکتوس ها نشان می دهد که این گونه از گیاهان در ابتدا برگ دار بوده اند و هنوز هم همه کاکتوس ها در مراحل اولیه رشد و در دورانی که جوانه هایی بیش نیستند ، دارای برگ می باشند . گونه هایی نیز در فصل بهار برای مدت کوتاهی برگ های خود را به نمایش می گذارند . البته در میان این تیره یکی دو گونه را نیز می توان یافت که در سراسر سال پوشیده از برگ هستند
شرایط آب و هوای محیط زیست این گیاهان به تدریج دگرگون شده و رستنگاه بومی‌شان به بیابان‌های خشک و سوزان تبدیل گردید . کاکتوسها در کشاکش انطباق با شرایط جدید زیست محیطی برگ‌های خود را از دست دادند ، زیرا آب و رطوبتی که در محیط جدید بسیار کمیاب بود و با زحمت به دست می‌آمد ، به وسیله برگ‌ها در هوای خشک تبخیر می‌شد ، بنابراین از بین رفتن برگ‌ها برای بقای گیاه ضروری می‌نمود . در عوض ساقه‌ها به آب انبارهایی تبدیل شدند که هر چه آب در دسترسشان قرار می‌گرفت .
درخود ذخیره می کردند تا بتوانند به زندگی خود ادامه دهند . به این دلیل گرد و چاق شدند . گونه ای از این گیاهان حتی می توانند برای تطبیق میدان عمل سطوح تبخیر کننده خودشان با شرایط مختلف تغییر شکل دهند . این دسته از کاکتوس ها مجهز به دندانه هایی هستند که مانند آکوردئن ، زمانی که رطوبت فراوان است منبسط و در مدتی که خشکی غلبه دارد ، منقبض می شوند نوعی از این گیاهان از خود برآمدگی های تیز و یا موهایی پشم گونه رویانیده اند که نه تنها سایبانی برای الیاف گوشتی خود در برابر پرتو سوزان و بی رحم آفتاب به وجود آورده اند ، بلکه از تحریک اشتهای حیوانات گرسنه و تشنه بیابان برای هجوم به این مخازن آب جلوگیری می کنند
تحقیقات نشان می دهد که نگهداری و پرورش کاکتوس در ایران از زمان مظفرالدین شاه قاجار شروع شده است . در آن زمان تعدادی از آنها را به ایران آوردند . قدیمی ترین نوع این تیره از گیاهان در کشورمان کاکتوسی است به نام اُپونتیا می باشد که در زبان فارسی به زبان مادر شوهر مشهور است
تیره کاکتوس ها علاوه بر نقشی که در زیبایی آپارتمان ها و گلخانه ها داشته اند ، در موارد دیگر نیز جوابگوی نیازهای مختلف انسان بوده است ،برخی دامداران بیابان گرد کُلاله های نوعی از این گیاهان به نام (کاکتوس نوپالی ) را برای تأمین آب و مواد غذایی احشامشان جمع آوری می کنند و در برخی نقاط جهان از نوعی کاکتوس به نام (تونا) مربای خوشمزه ای درست می کنند و از تفاله های آن در صنایع مرغداری استفاده می کنند . از گونه دیگری از این تیره به نام ( انجیر تیغی ) در شیرینی سازی بهره بردرای می شود و از میوه آن هم به صورت خام و هم به عنوان سالاد استفاده می شود
